Ανοσοενισχυτικές ουσίες και η χρήση τους στην εντατική ιχθυοκαλλιέργεια

Abstract

Το ανοσοποιητικό σύστημα αποτελεί το θεμέλιο της υγείας των ιχθύων διατηρώντας μια επιδημιολογική ισορροπία σε σχέση με τις απειλές από βιοπαθογονικούς παράγοντες που πάντοτε μπορούν να προσβάλλουν τον οργανισμό· αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία υπό τις συνθήκες που διεξάγεται η συγχρονη εντατική ιχθυοκαλλιέργεια. Τα ανοσοενισχυτικά είναι ουσίες και σκευάσματα που μπορούν να διεγείρουν και να ρυθμίσουν διάφορους ανοσοποιητικούς μηχανισμούς ώστε να ευρίσκονται σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας και να κινητοποιούνται άμεσα για την αντιμετώπιση μιας απειλής οποτεδήποτε αυτή εμφανισθεί. Με βάση την έως σήμερα διεξαχθείσα έρευνα, υπάρχουν πάμπολλες τέτοιες περιπτώσεις, ποικίλης προελεύσεως, που υπάγονται στην ευρύτερη κατηγορία των ‘διατροφαρμακευτικών’ καθότι ο προσφορώτερος τρόπος χορήγησής τους είναι ο διατροφικός. Μεταξύ αυτών, αρκετά έχουν δείξει ενδιαφέρουσες προοπτικές και, μερικά, έχουν φθάσει σε επίπεδο εμπορικής διάθεσης. Εν τούτοις, θα πρέπει η έρευνα να επικεντρωθεί στο να αποσαφηνιστούν τα πρωτόκολλα χορήγησης καθότι υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι θα πρέπει να δίνεται προσοχή στην υπερδοσολογία διότι μπορεί να επιφέρει κορεσμό και εξάντληση των ανοσοποιητικών μηχανισμών με κίνδυνο να αποβεί από ατελέσφορη έως αντιπαραγωγική. Επίσης, θα πρέπει να αναληφθούν περισσότερες μελέτες με τεχνητώς προκαλούμενες λοιμώξεις, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, για μια ολιστική αποτίμηση των ανοσοαντιδράσεων και του επιπέδου προφύλαξης που παρέχεται. Επιπλέον, εκτός από την συνεχιζόμενη προσπάθεια διευκρίνισης των μηχανισμών που ενεργοποιούνται από την χορήγηση των διαφόρων τύπων ανοσοενισχυτικών και της φαρμακοκινητικής τους, θα πρέπει να αναληφθούν περισσότερες πιλοτικές μελέτες πεδίου για την πραγματική δοκιμασία της αποτελεσματικότητας κάποιων αποδεδειγμένα υποσχόμενων ουσιών και σκευασμάτων. Οπωσδήποτε, η εκτεταμένη χρήση τους μπορεί να συνεισφέρει ταμάλα στην πορεία προς μια βιώσιμη ιχθυοκαλλιέργεια του μέλλοντος, φιλική προς το περιβάλλον.

Intensive fish-farming is constantly pestered by infectious diseases and the fish immune system provides the critical counterbalance for maintaining good health to the reared populations. Immunoenhancing substances and concoctions can be a decisive factor in the functioning of the system at its best capacity either for restoration of normality after an immunodepressive event or, simply, for activating its various mechanisms in anticipation of a heightened risk situation. A multitude of such products, of variable provenance, has been investigated up to date belonging to the rapidly expanding greater group of so-called ‘nutriceuticals’ as they tend, for practical purposes, to be administered via the feed; many among them have shown promise and some have even got to be marketed. However, given the diversity of the cultivated fish species and of the rearing conditions, research must curry on to clarifying the administration protocols so as to maximise the possible benefits while, at the same time, avoiding any pitfalls of excessive dosaging which might lead to saturation and exhaustion of the immune mechanisms. More studies are also needed with live pathogen challenging for a wholesome assessment of the immune reaction and the levels of protection that can be attained. There is, also, a useful ongoing research for the elucidation of their mechanisms of action as well as of their pharmacokinetics, but this should be coupled with pilot and field studies for efficacy evaluation under real fish rearing conditions of substances and extracts that have given