Στάσεις και απόψεις πολιτών της Πάτρας σχετικά με την αιμοδοσία

Abstract

Εισαγωγή : Η ανάγκη για αίμα στην Ελλάδα σήμερα υπολογίζεται στις 650.000 μονάδες για την κάλυψη των μεταγγίσεων των ασθενών σε σύνολο 62.200 κλινών και οι ανάγκες αυτές αυξάνονται κάθε χρόνο, σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών. Ο λόγος που οδηγεί σε αυτή την αύξηση, η οποία παρατηρείται παγκοσμίως, αλλά και στη χώρα μας, είναι ο υψηλός αριθμός των ασθενών που χρειάζονται συχνές μεταγγίσεις, όπως οι θαλασσαιμικοί, οι δρεπανοκυτταρικοί, οι καρδιοπαθείς, η πρόοδος της ιατρικής επιστήμης, η αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων και η αυξημένη δημογραφική γήρανση του πληθυσμού με αποτέλεσμα αυξημένη νοσηρότητα. Σκοπός : Η διερεύνηση των στάσεων, των αντιλήψεων και των κινήτρων και των αιτιών που ώθησαν τα άτομα σε εθελοντική αιμοδοσία. Μεθοδολογία : Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση ανασκοπικών άρθρων και ερευνητικών μελετών δημοσιευμένων στην Ελληνική και Αγγλική γλώσσα κατά την τελευταία πενταετία, στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων « Google », « Pubmed », « AJN » και στα περιοδικά της ΕΝΕ και ΕΣΝΕ καθώς και βιβλιογραφία επιστημονικών συγγραμμάτων στην Ελληνική γλώσσα. Αποτελέσματα : Στην έρευνα παρατηρήθηκε ότι η πλειοψηφία του δείγματος ήταν γυναικείος πληθυσμός, ηλικίας από 18 – 25, Ελληνικής εθνικότητας, Χριστιανοί Ορθόδοξοι, όπου μορφωτικό επίπεδο είχαν Ανώτατης Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Δυστυχώς, μόνο το ¼ του πλήθους δίνει αίμα και ο λόγος που δίνουν αίμα είναι για να εξυπηρετηθεί πιο άμεσα κάποιος που έχει ανάγκη για αίμα καθώς και για να ικανοποιηθούν ηθικά για τη συνεισφορά τους στον συνάνθρωπο. Επιπλέον, μπορεί να μην ήταν γνωστή σε όλους η νομοθεσία περί δωρεάς αίματος, παρόλα αυτά μεγάλο ποσοστό των συμμετεχόντων είχε γνώση για την παράνομη οικονομική δοσοληία για τη συλλογή αίματος. Εν συνεχεία, ήταν ευρέως γνωστό ότι τα άτομα με προβλήματα αναιμίας είναι τα πιο επιρρεπή σε κινδύνους και δεν μπορούν να δώσουν αίμα. Προφανώς είναι από τις κατηγορίες αυτές που δε θα πριμοδοτηθούν ποτέ από τυχόν προσωπικά οφέλη της εθελοντικής αιμοδοσίας. Μεγάλο μέρος του ποσοστού θεωρεί ότι το χρέος ανεύρεσης αίματος είναι όλης της ανθρωπότητας και για την γνωστοποίηση του θέματος πρέπει να γίνεται σωστή ενημέρωση στο σχολείο και στα ΜΜΕ. Οι περισσότεροι συμφώνησαν ότι στόχος της Υπηρεσίας της Αιμοδοσίας και του αιμολήπτη νοσηλευτή είναι να αναπτύσσουν ένα σύστημα διασφάλισης της συνεχούς αξιολόγησης και βελτίωσης των υπηρεσιών που παρέχονται στους αιμοδότες. Τελειώνοντας, ο αιμολήπτης νοσηλευτής, όπως επιλέχθηκε πολλές φορές σαν απάντηση, είναι να αναφέρει τα κύρια μέτρα που χρησιμοποιούνται για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου των λοιμώξεων που μεταδίδονται με τις μεταγγίσεις. Συμπεράσματα : Τα αποτελέσματα της μελέτης μας τεκμηρίωσαν την ανάγκη προσέλκυσης νέων εθελοντών αιμοδοτών με στόχο την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συλλογή μονάδων αίματος έτσι ώστε να υπάρχει επάρκεια για τις ανάγκες που προκύπτουν χωρίς να είμαστε αναγκασμένοι να εισάγουμε αίμα από άλλες χώρες. Η καλλιέργεια της συνείδησης του ατόμου όσον αφορά στην εθελοντική αιμοδοσία πρέπει να γίνεται στοχευμένα και συντονισμένα από την πολιτεία με συνεργατικούς πάντα φορείς. Η ενημέρωση και μέσω της διαφήμισης, με οποιοδήποτε ηλεκτρονικό ή έντυπο μέσο, πρέπει να ενισχυθεί γιατί αποτελεί έναν σημαντικό τρόπο προσέλκυσης και ενεργοποίησης εθελοντών αιμοδοτών. Ο στόχος μιας παρέμβασης για την αύξηση της συχνότητας αιμοδοσίας θα πρέπει να εστιάζει στην κινητοποίηση του κοινωνικού ενδιαφέροντος και της επιθυμίας για κοινωνική αλληλοβοήθεια και φροντίδα αλλά και στο γνωστικό επίπεδο, δηλαδή στην ενημέρωση για τις διαδικασίες της αιμοδοσίας, ώστε να μειωθεί η αρνητική εικόνα και τα αισθήματα φόβου που έχουν συσχετισθεί συνειρμικά με αυτήν. Η σκοπιμότητα προσέλκυσης νέων αιμοδοτών είναι εξίσου σημαντική με τη διατήρηση των παλαιότερων και σε αυτό θα συντελέσει η ανάληψη μέτρων διευκόλυνσής του, όπως η βέλτιστη προσβασιμότητα στον αιμοδοτικό χώρο, για την διαδικασία της αιμοδοσίας. Η ικανοποίηση των αιμοδοτών αποτελεί κομβικό σημείο το οποίο επηρεάζει θετικά την συστηματική εθελοντική αιμοδοσία. Λέξεις κλειδιά : Αιμοδοσία, αίμα, αναιμία, νομοθεσία αιμοδοσίας, νοσηλευτική και αιμοδοσία, εθελοντισμός.