Διερεύνηση αποτελεσματικότητας ομαδικού προγράμματος θεραπευτικής άσκησης έναντι manual therapy σε άτομα με χρόνια οσφυαλγία: μια κλινική ελεγχόμενη μελέτη

Abstract

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι ειδικές τεχνικές κινητοποίησης ή αλλιώς ‘manual therapy’ καθώς και τα εξειδικευμένα ομαδικά προγράμματα θεραπευτικής άσκησης φαίνεται ότι συμβάλλουν στη μείωση της χρόνιας οσφυαλγίας ή/και ισχιαλγίας, η οποία πλήττει το 70% του γενικού πληθυσμού αναπτυγμένων χωρών. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας μίας συγκεκριμένης manual therapy τεχνικής έναντι ενός ομαδικού προγράμματος θεραπευτικής άσκησης στην μείωση των συμπτωμάτων σε ασθενείς με χρόνια οσφυαλγία. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ενήλικα άτομα με οσφυαλγία ή/και ισχιαλγία άνω των 3 μηνών συμμετείχαν στην μελέτη (αποκλείονταν άτομα με προηγούμενα χειρουργεία στην οσφύ). Οι συμμετέχοντες κατόπιν αξιολόγησης, τυχαιοποιημένα εντάχθηκαν σε μία εκ των τριών ομάδων: ομάδα manual therapy (ΟΜΤ), ομάδα θεραπευτικής άσκησης (ΟΘΑ) και ομάδα ελέγχου (ΟΕ). Στην ΟΜΤ, κατόπιν κλινικής αξιολόγησης με συνδυασμένες κινήσεις (combined movements) κατά McCarthy, εφαρμόζονταν οπισθοπρόσθιες ολισθήσεις των εγκάρσιων αποφύσεων των οσφυϊκών σπονδύλων, με τοποθέτηση του ασθενή σε συνδυασμένες θέσεις βάσει ανταπόκρισης των συμπτωμάτων τους (από την κλινική εξέταση). Η ΟΘΑ επικεντρώθηκε στην σταθεροποίηση και τον κινητικό έλεγχο της οσφύος (προσομοιάζοντας ένα προοδευτικό θεραπευτικό πρόγραμμα κλινικού Pilates), ενώ στην ΟΕ δεν πραγματοποιήθηκε καμία θεραπευτική προσέγγιση. Σε όλες τις ομάδες δόθηκε συμβουλευτικό εγχειρίδιο (συμβουλών διαχείρισης πόνου, εργονομικών οδηγιών και προτεινόμενων ασκήσεις για το σπίτι). Οι παρεμβάσεις στις 2 ομάδες πραγματοποιήθηκαν 2 φορές την εβδομάδα για 6 εβδομάδες, από 2 φυσικοθεραπεύτριες με εμπειρία και εκπαίδευση στο αντικείμενο αυτό. Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με την παραμετρική δοκιμασία one-way ANOVA με SPSS. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ Τη μελέτη ολοκλήρωσαν 29 εκ των 30 αρχικά επιλεγμένων ασθενών (27 γυναίκες, 2 άντρες, ηλικίας: 51,62±14,5) σχηματίζοντας τις ομάδες ΟΜΤ (n=9), ΟΘΑ (n=8) και ΟΕ (n=12). Οι μεταξύ των ομάδων αρχικές (baseline) τιμές στα επίπεδα πόνου, λειτουργικότητας, κινητικού ελέγχου, τροχιάς κίνησης (ROM) και δυσκαμψίας της οσφύος δεν παρουσίασαν στατιστικά σημαντικές διαφορές (p<0,05). Όλες οι παραπάνω παράμετροι παρουσίασαν βελτίωση μετά το τέλος των παρεμβάσεων. Στατιστικά σημαντικές διαφορές (p<0.05) παρατηρήθηκαν στις παραμέτρους του πόνου (συνηθισμένη ένταση πόνου και μέγιστη ένταση πόνου) μεταξύ της ΟΜΤ και ΟΕ στους ασθενείς. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα συμπτώματα των ασθενών και των δύο παρεμβάσεων παρουσίασαν μικρή βελτίωση, με αξιόλογη μείωση του πόνου στην ομάδα του manual therapy. Η μικρή αυτή βελτίωση μπορεί να οφείλεται στον μειωμένο χρόνο θεραπείας, ενώ το μικρό επίσης δείγμα μειώνει την αξιοπιστία της έρευνας, το θέμα της οποίας χρίζει περεταίρω διερεύνησης.