Σπονδυλική στένωση: αλγόριθμος αντιμετώπισης. Φυσικοθεραπευτικά πρωτόκολλα με ένδειξη σύμφωνα με τη σύγχρονη διεθνή πρακτική

Abstract

Η σπονδυλική στένωση αποτελεί νόσο που προκαλεί χρόνιο πόνο και δυσκολία κινητοποίησης του ατόμου που πάσχει. H στένωση του σπονδυλικού σωλήνα είναι η πιο κοινή πάθηση της σπονδυλικής στήλης. Πρόκειται για νόσο προοδευτικά εξελισσόμενη, με βραδύτητα, που προκαλεί ελάττωση της χωρητικότητας του σπονδυλικού σωλήνα, με επακόλουθη πίεση στο νωτιαίο μυελό και στα νωτιαία νεύρα, που εξέρχονται από το σπονδυλικό σωλήνα. Στη σπονδυλική στένωση παρατηρείται σμίκρυνση του σπονδυλικού σωλήνα, η οποία οφείλεται συνήθως σε πρωτοπαθή-γενετικά-αίτια, ή σε επίκτητα-εκφυλιστικές αλλοιώσεις, υπερτροφία ωχρών συνδέσμων, σπονδυλολίσθηση, καθώς και σε συνδυασμό τους. Αν η σπονδυλική στένωση είναι σημαντικού βαθμού, και ανάλογα με τη μοίρα της σπονδυλικής στήλης που αφορά, προκαλεί πόνους στον αυχένα, στην πλάτη, στα άνω και κάτω άκρα. Είναι πιθανό, σε αρκετά σοβαρές περιπτώσεις να προκληθεί δυσλειτουργία του νωτιαίου μυελού ή των νευρικών ριζών. Η σπονδυλική στένωση εμφανίζεται σε άτομα μετά την έκτη δεκαετία της ζωής τους. Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ο πόνος ποικίλης έντασης. Επίσης, επηρεάζεται δυσμενώς η κινητικότητα του ατόμου, και υφίσταται αδυναμία επιτέλεσης των καθημερινών δραστηριοτήτων. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η έκπτωση του επιπέδου της ποιότητας ζωής. (Λαμπίρης Η., 2007). Με δεδομένη τη δημογραφική γήρανση του πληθυσμού, αυξάνεται ο αριθμός των ατόμων με σπονδυλική στένωση και επιτείνεται η ανάγκη αποτελεσματικής θεραπευτικής αντιμετώπισης των ατόμων με σπονδυλική στένωση. Η Ελλάδα κατέχει τη δεύτερη θέση-μετά την Ιταλία-μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ποσοστά πληθυσμού άνω των 65 ετών, με 20%, έναντι 17,2% του Ευρωπαικού μέσου όρου σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Η σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση είναι η συντηρητική αγωγή με αντιφλεγμονώδη φάρμακα καθώς και αναλγητικά συστηματικά, φυσιοθεραπεία και τεχνικές αντιμετώπισης του πόνου, όπως είναι οι επισκληρίδιες εγχύσεις στεροειδών και η επισκληριδοσκόπηση. Αναμφισβήτητα στην θεραπευτική στρατηγική σημαντικό ρόλο κατέχει η φυσικοθεραπεία με τις μεθόδους που διαθέτει. Μακροπρόθεσμα, το 15% των ασθενών θα παρουσιάσει βελτίωση με τη συντηρητική θεραπεία, ενώ το 70% θα εξακολουθεί να εμφανίζει πόνο και δυσχέρεια βάδισης. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται η ανατομική της σπονδυλικής στήλης, γίνεται αναφορά στο πρόβλημα της σπονδυλικής στένωσης, ορίζεται η πάθηση, καθορίζονται τα αίτια, οι μορφές της. Παρουσιάζονται τα κλινικά ευρήματα της νόσου, αναφέρονται τα διαγνωστικά μέσα, καθώς και οι θεραπευτικές μέθοδοι. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη φυσικοθεραπευτική παρέμβαση, για την ανακούφιση από τα συμπτώματα της νόσου, τη βελτίωση της κλινικής εικόνας και της ποιότητας ζωής του ασθενούς. Αναφέρονται τα σύγχρονα φυσιοθεραπευτικά πρωτόκολλα που εφαρμόζονται στη διεθνή πρακτική αντιμετώπιση. Επιχειρείται μια κριτική παράθεση και ανάλυση των επιδράσεων της φυσικοθεραπείας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.