Μέθοδοι εκτίμησης του οξειδωτικού στρες και η εφαρμογή τους σε φυτικούς ιστούς

Abstract

Η λέξη «στρες» (stress ή καταπόνηση στα ελληνικά) χρησιμοποιείται πολύ συχνά στη βιολογία των φυτών αλλά οι ερμηνείες διαφέρουν ως προς την ακριβή έννοια της. Ένας ορισμός της είναι η φυσιολογική απόκριση που προκαλείται από κάποιον περιβαλλοντικό παράγοντα ο οποίος περιορίζει την αύξηση, την αναπαραγωγή, την απόδοση της παραγωγής, την ποιότητά της ή άλλα χαρακτηριστικά μιας καλλιέργειας. Πολλές φορές, οι συνέπειες της καταπόνησης εξακολουθούν να υφίστανται για μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμη και μετά την κατάργηση των περιβαλλοντικών συνθηκών που την προκάλεσαν. Πιθανές αιτίες για αυτές τις διαρκείς συνέπειες είναι: 1) παραγωγή νέων κυτταρικών συστατικών (βιομάζα) για την ενίσχυση της άμυνας του φυτού 2) βλάβες των κυτταρικών συστατικών οι οποίες χρειάζονται χρόνο για να επιδιορθωθούν 3) αργή αντιστρεψιμότητα διαδικασιών όπως π.χ. η αναστολή της κυτταρικής διαίρεσης, που είναι επιφορτισμένες για την επιβίωση και συνεπώς πιο σημαντικές από την αύξηση. Οι παραπάνω μηχανισμοί θεωρούνται από τους επιστήμονες, ως οι αρνητικές επιδράσεις του stress στη λειτουργία των φυτών. Αν κατανοήσουμε βαθύτερα τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα φυτά μπορούμε να πετύχουμε την ποσοτική και ποιοτική βελτίωση των καλλιεργειών, όμως για την ανάπτυξη σχεδιασμένων στρατηγικών είναι αναγκαίο να κατανοηθούν και οι βιολογικοί μηχανισμοί των φυτών που βρίσκονται υπό την επίδραση του στρες (Ντίνου και Σουφλάκη, 2013).