ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN (ΜΕΛΕΤΗ 3 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ

Abstract

Το Σύνδρομο Down οφείλεται σε ποικίλες αιτίες. Το σύνδρομο Down μπορεί να διαγνωσθεί μέσω του προγεννητικού ελέγχου και διακρίνεται σε τρία είδη: τρισωμία 21, μετατόπιση και μωσαϊκό. Τα άτομα με αυτό το σύνδρομο παρουσιάζουν ένα διακριτό γλωσσικό και γνωστικό προφίλ σε σχέση με άλλα άτομα με νοητική καθυστέρηση. Δυνατό σημείο του συνδρόμου αποτελεί η χρήση της γλώσσας, ενώ τα άτομα με Down παρουσιάζουν ιδιαίτερες δυσκολίες στη μορφοσύνταξη. Όσο αφορά τις γνωστικές ικανότητες, οι έρευνες από την Αγγλική αναφέρουν πως α) ο γνωστικός τομέας είναι συχνά υψηλότερος από τον γλωσσικό και β) πως τα άτομα με Down παρουσιάζουν ένα ειδικό έλλειμμα στην ακουστική εργαζόμενη μνήμη που εν μέρη είναι υπεύθυνο για τις σημαντικές δυσκολιές στην ανάπτυξη του λόγου. Το Σύνδρομο Down, επίσης, παρουσιάζει αναπτυξιακές και σωματικές διαταραχές και συχνότερα συνυπάρχει με μέτρια νοητική καθυστέρηση. Η παρούσα πτυχιακή εργασία είναι μία περιγραφική μελέτη 3 περιπτώσεων με Σύνδρομο Down ως προς τον προφορικό τους λόγο. Στους συμμετέχοντες χορηγήθηκε μια συστάδα σταθμισμένων δοκιμασιών (Εικόνες Δράσης - Δοκιμασία Πληροφοριακής και Γραμματικής επάρκειας (Βογινδρούκας Ι., Πρωτόπαπας Α., Σταυρακάκη Σ., 2009), Δοκιμασία Εκφραστικού Λεξιλογίου με Εικόνες (Κωτσοπούλου Α., 2003), η σύντομη μορφή της δοκιμασίας Φωνητικής & Φωνολογικής εξέλιξης (Λεβαντή Ε., Κιρπότιν Λ, Καρδαμίτση Ε., Καμπούρογλου Μ., 1995), η Γλωσσική Κλίμακα Προσχολικής Ηλικίας-3 (Κωτσοπούλου Α., 2001) σε μια ατομική συνεδρία με διάρκεια περίπου 60 λεπτά σε μια ήσυχη και φωτεινή αίθουσα στο σχολείο φοίτησης αυτών. Κριτήρια συμμετοχής ήταν α) να είναι μονόγλωσσοι με μητρική την Ελληνική, β) να είναι από 8-12 ετών και γ) να παράγουν προτάσεις με 2-3 λέξεις τουλάχιστον. Σκοπός της έρευνας ήταν να μελετήσει τα γλωσσικά χαρακτηριστικά παιδιών με σύνδρομο Down στην Ελληνική και να συγκρίνει τα ευρήματα με την υπάρχουσα βιβλιογραφία στην Αγγλική. Από τα αποτελέσματα προκύπτει ότι η γλωσσική ηλικία των παιδιών της μελέτης υπολείπετε από την χρονολογική τους ηλικία με διαφορά μεγαλύτερη από 5 έτη (6-8 έτη). Τα παιδιά με SD έχουν σημαντικές δυσκολίες στην ανάπτυξη του προφορικού λόγου. Η γνωστική τους ικανότητα είναι καλύτερη απ’ ότι η γλωσσική, η οποία ελέγχθηκε από τις μετρήσεις IQ που υπήρχαν στον εκπαιδευτικό φάκελο κάθε παιδιού στο σχολείο που φοιτούσαν. Ωστόσο από τα αποτελέσματα των τεστ δεν φάνηκε μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην γνωστική και στην γλωσσική ικανότητα. Επίσης παρουσίασαν μειωμένο λεξιλόγιο και σημαντικές φωνολογικές δυσκολίες. Τέλος, δεν κατέστει δυνατόν να πραγματοποιηθεί σύγκριση της μορφο-σύντακτικής ικανότητας των συμμετεχόντων με τα υπόλοιπα υποσυστήματα του λόγου, καθώς στην Ελληνική δεν υπάρχει διαθέσιμο σταθμισμένο εργαλείο αξιολόγησης της μορφο-σύνταξης για ηλικίες μικρότερες των 4 ετών.