Διερεύνηση της διατροφής με λιμναία ψάρια σε περιοχές της Αιτωλοακαρνανίας

Abstract

Η παρούσα εργασία αποτελεί μία προσπάθεια διερεύνησης των συνηθειών διατροφής με τοπικά λιμναία ψάρια στην Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας. Μέσα από τη χρήση ερωτηματολόγιων, τα οποία μοιράστηκαν σε δημοτικά σχολεία, γυμνάσια και λύκεια της παραλίμνιας περιοχής της Τριχωνίδας (Θέρμο), του Αγρινίου και της Μαλαισιάδας, έγινε προσπάθεια καταγραφής διαφόρων παραμέτρων που σχετίζονται με την κατανάλωση ψαριών από λίμνες της περιοχής στο παρόν και στο παρελθόν από τις οικογένειες αυτών των κοινοτήτων, ενώ διερευνήθηκαν οι λόγοι για τους οποίους δεν υπάρχει σήμερα σημαντική κατανάλωση λιμναίων ψαριών. Επιπλέον, ζητήθηκε η άποψη των παιδιών για τη διατροφή τους με ψάρια της λίμνης και αν θα τα προτιμούσαν περισσότερο αν είχαν τη μορφή φιλέτου και ψαροκροκέτας. Τα βασικά συμπεράσματα που προέκυψαν από αυτή τη διερεύνηση συνοψίζονται στα ακόλουθα: 1. Υπάρχουν διαφορές στη σύνθεση του πληθυσμού όσον αφορά στη δομή και το μορφωτικό επίπεδο της οικογένειας μεταξύ των αστικών κέντρων (Αγρίνιο, Θέρμο) και των απομακρυσμένων περιοχών (Μαλεσιάδα), με την περιοχή της Μαλεσιάδας να συγκεντρώνει στοιχεία που χαρακτηρίζονται από τον πιο παραδοσιακό τρόπο ζωής σε σχέση με τις παραπάνω αστικές περιοχές. 2. Η απόσταση από τις λίμνες φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στη διατροφή των κατοίκων με λιμναία ψάρια. Πράγματι, οι κάτοικοι στις παραλίμνιες περιοχές ή σε περιοχές κοντινές σε λίμνες, όντας περισσότερο εξοικειωμένοι με τα λιμναία ψάρια, τα τρώνε σε μεγαλύτερο βαθμό/συχνότητα. 3. Επίσης, κάποιο θετικό ρόλο στη διατροφή με ψάρια της λίμνης έχουν παράγοντες όπως το ψάρεμα από τους κατοίκους (π.χ. οικογένειες ψαράδων ή ανθρώπων που ασχολούνται με το ψάρεμα ερασιτεχνικά). 4. Παρότι οι σύγχρονες οικογένειες συνεχίζουν να περιλαμβάνουν τα λιμναία ψάρια στη δίαιτά τους, παλαιότερα (πριν τη δεκαετία του΄90) οι κάτοικοι, ιδιαίτερα των παραλίμνιων κοινοτήτων, κατανάλωναν περισσότερα ψάρια (σε μεγαλύτερη συχνότητα) από ότι σήμερα. 5. Οι λόγοι της παραπάνω μεταβολής μπορεί να είναι πολλοί και μεταξύ αυτών ενδεχομένως να είναι και: • Η μη εύκολη εύρεσή τους στην αγορά (δεν πωλούνται στα σούπερ μάρκετς, είναι λιγοστοί οι έμποροι που τα μεταφέρουν στα χωριά, κ.λ.π.) • Η αυξημένη τιμή τους σε σύγκριση με το παρελθόν • Η μεγάλη ανάπτυξη των σούπερ μάρκετς τα οποία προσφέρουν μεγαλύτερη ποικιλία ζωικών πρωτεϊνών (κρέας, κοτόπουλο) αλλά και κατεψυγμένων ψαριών με το πλεονέκτημα της χαμηλής τιμής και της ευκολίας χρήσης τους σε σχέση με τα φρέσκα ψάρια • Η γενικότερη στροφή του πληθυσμού στο έτοιμο φαγητό (πίτσες, σουβλάκια, κ.λ.π.) • Η μεταβολή των τροφικών συνηθειών των παιδιών προς ένα δυτικό πρότυπο διατροφής πιθανότατα λόγω και της διαφήμισης • Η βελτίωση του οικονομικού και βιοτικού επιπέδου που δίνει πλέον τη δυνατότητα αγοράς ακριβότερων ζωικών πρωτεϊνών (π.χ. κρέας) • Το γεγονός ότι όλο και περισσότερες γυναίκες δουλεύουν πλέον και δεν έχουν χρόνο για δουλειές του σπιτιού, μεταξύ των οποίων είναι και το μαγείρεμα • Η άγνοια των νέων νοικοκυρών όσον αφορά στον τρόπο και τις συνταγές μαγειρέματος των λιμναίων ψαριών 6. Αν αντιστραφούν κάποιοι από τους παραπάνω λόγους, ιδιαίτερα όσον αφορά στην επεξεργασία των λιμναίων ψαριών για να γίνουν ελκυστικότερα στους νέους και τα παιδιά (π.χ. παρασκευή ψαροκροκέτας ή φιλέτου από τη σάρκα του ψαριού), ίσως γίνουν περισσότερο αποδεκτά από το νεαρό κομμάτι του πληθυσμού, αν αυτό συνδυαστεί και με την ανάλογη διαφήμιση. Πιστεύουμε ότι η παρούσα εργασία μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για περαιτέρω διερεύνηση των σημερινών διατροφικών συνηθειών και της εξέλιξής τους σε κατοίκους και άλλων περιοχών της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας. Abstract

The present study is an attempt to investigate the dietary habits with fishes from local lakes in the Regional Unit of Etoloakarnania. Through the use of a questionnaire, which was distributed to primary and high schools of the lakeside area of Trichonida (Thermo), of Agrinio and Malesiada, an attempt was made to record various parameters related to the consumption of fish from lakes of the area in nowadays and in the past. In addition, the opinion of the children was asked about their diet with lake fish and whether they would prefer them more if they were in the form of fillet and fish croquette. The main conclusions of this investigation can be summarized as follows: 1. There are differences in the composition of the population in terms of structure and educational level of the family between urban centers (Agrinio, Thermo) and remote areas (Malesiada). The investigation showed that the area of Malesiada has more traditional characteristics than the urban areas (Agrinio, Thermo). 2. The distance from the lakes seems to play an important role in the diet of the inhabitants with lake fish. Indeed, the inhabitants of the lakeside areas are more familiar with the lake fish and they consume them with higher frequency. 3. Also, a role in the diet of lake fish plays factors, such as the fishing which is exercised avocational by the residents. 4. Although modern families continue to include lake fish in their diet, in the past (before the 1990s) inhabitants, especially in lakeside communities, ate more frequently fishes, than today. 5. The reasons for the above change can be many and among them may be: • It is difficult to find them in the market. • Their price has been raised from the past. • The great development of supermarkets, which offer a greater variety of meat, chicken, but also frozen fish. • The general shift of the population to ready-made food (pizzas, skewers, etc.) • The change in children's dietary habits towards a westernized diet. • The improvement of the economic and living standards that now allows the purchase of more expensive foods. • The fact that more and more women are working and do not have time for cooking. • The ignorance of young housewives regarding the way and recipes of cooking lake fish. 6. If some of the above reasons will be reversed, especially the processing of lake fishes to make them more attractive to young people and children (making fish croquette, or fillet from fish meat), and this is combined with the corresponding advertising, lake fishes may be more acceptable to the young part of the population. We believe that the present work can be a stimulus for further investigation of the current dietary habits and their evolution in inhabitants of other areas of the Regional Unit of Etoloakarnania.