Νοσηλευτική παρέμβαση σε ιογενείς εγκεφαλίτιδες

Abstract

Η ιογενής εγκεφαλίτιδα είναι η φλεγμονή του εγκεφάλου. Οι ιογενείς λοιμώξεις είναι η πιο κοινή αιτία. Μια μόλυνση μπορεί να οδηγήσει σε μια απο τις δύο καταστάσεις που επηρεάζουν τον εγκέφαλο: Πρωτοβάθμια εγκεφαλίτιδα συμβαίνει όταν ένας ιός ή άλλος μολυσματικός παράγοντας μολύνει άμεσα τον εγκέφαλο. Η μόλυνση μπορεί να συμπυκνωθεί σε μια περιοχή ή να είναι διαδεδομένη. Μία πρωτογενής μόλυνση μπορεί να είναι επανενεργοποίηση ενός ιού που είχε μείνει ανενεργός (σε λανθάνουσα) μετά από προηγούμενη ασθένεια. Δευτερογενής (μεταλοιμώδους) εγκεφαλίτιδα είναι μία ελαττωματική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε απόκριση προς μια μόλυνση σε ένα άλλο σημείο του σώματος. Αντί μόνο να επιτίθενται στα κύτταρα που προκαλούν τη μόλυνση, το ανοσοποιητικό σύστημα, επίσης λανθασμένα κάνει επιθέσεις στα υγιή κύτταρα στον εγκέφαλο. Η δευτερογενής εγκεφαλίτιδα εμφανίζεται συχνά δύο με τρεις εβδομάδες μετά την αρχική μόλυνση. Σπάνια, εμφανίζεται ως επιπλοκή ενός εμβολιασμού κατά του ιού. Τα αίτια της εγκεφαλίτιδας ποικίλουν. Τα κυριότερα περιλαμβάνουν ερπητοϊούς, αμποϊούς, εντεροϊούς, και ιός της λύσσας. Οι ιοί φτάνουν στο ΚΝΣ μέσω αιματογενούς ή νευρωνικής διασποράς. Το κλινικό σήμα καταθέν της εγκεφαλίτιδας είναι συμπτώματα γρίπης όπως πυρετός, σοβαρή κεφαλαλγία. Μπορεί επίσης να προκαλέσει σύγχυση σκέψης, επιληπτικές κρίσεις, ή προβλήματα με τις αισθήσεις ή την κίνηση. Ωστόσο, πολλές περιπτώσεις εγκεφαλίτιδας παρουσιάζουν μόνο ήπια συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη ή ακόμα και καθόλου συμπτώματα. Οι σοβαρές περιπτώσεις εγκεφαλίτιδας είναι απειλητικές για τη ζωή. Επειδή η πορεία της κάθε επιμέρους περίπτωσης εγκεφαλίτιδας μπορεί να είναι απρόβλεπτη, είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία. Για την διάγνωση απαιτείται ακριβές ιστορικό για πρόσφατα ταξίδια, τυχόν δάγκωμα απο ζώο ή έντομο, συνοδές συστηματικές εκδηλώσεις (ιλαρά,ανεμοβλογιά) και πρόσφατος εμβολιασμός. Πρέπει να γίνει αποκλεισμός οποιαδήποτε άλλης ασθένειας όπως βακτηριακής μηνιγγίτιδας, φυματίωσης, ή κάποια άλλη μη λοιμώδη αιτία. Επίσης, γίνονται εργαστηριακές εξετάσεις: Έλεγχος ΕΝΥ, αίματος, βιοψίας εγκεφάλου. Η διάγνωση λοιμώξεων γίνεται με παρουσίαση ευρυμάτων σε αξονική και μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου καθώς και ηλεκτροεγκεφαλογράφημα. Ανίχνευση αντιγόνων του ερπητοϊού στο ΕΝΥ με την εφαρμογή της αλυσιδωτής αντίδρασης της πολυμεράσης που είναι ειδική εξέταση ακόμα και για ασθενείς που έχουν πάρει θεραπεία. Η θεραπεία περιλαμβάνει χορήγηση ακυκλοβίρης ενδοφλεβίως σε δόση 30 mg/kg/ημερισίως για 14-21 ημέρες. Πρέπει να ελέγχεται η νεφρική λειτουργία. Χωρίς θεραπεία η θνησιμότητα αγγίζει το 70 % πολλές φορές οδηγεί σε μόνιμη αναπηρία ή κάποια άλλη νευρολογική βλάβη. Η θνησιμότητα μετά απο θεραπεία σττο 20-30%. Η καθυστέρηση θεραπείας οδηγεί στην κακί πρόγνωση. Ακόμα και με έγκαιρη έναρξη θεραπείας το 2/3 των ασθενών παραμένει με νευρολογική βλάβη.