Η αξιοποίηση της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς στην Ελλάδα: Μία πρόταση βασισμένη σε μοντέλα αειφόρου ανάπτυξης στην Ευρώπη

Abstract

Η παρούσα εργασία επιδιώκει την δημιουργία ρεαλιστικών προτάσεων για την προστασία του συνόλου της βιομηχανικής κληρονομιάς και της άντλησης των τεκμηρίων που προσφέρει, με μέσο την σύσταση εθνικού σχεδίου. Ο στόχος διαμορφώνεται μέσω της θεωρητικής υποστήριξης της αναγκαιότητας του εν λόγω σχεδίου και της αναλυτικής επισκόπησης των δεδομένων και περιπτώσεων αξιοποίησης Βιομηχανικής Κληρονομίας στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Η αναγκαία θεωρητική υποστήριξη ξεκινάει με την προσέγγιση των ορισμών της βιομηχανικής και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομίας. Στην συνέχεια εξετάζει την ιστορική σημασία και την κοινωνική αναγκαιότητα για την διάσωση των βιομηχανικών καταλοίπων, ενώ κάνει μια σύντομη επισκόπηση σε δράσεις και οργανισμούς που ασχολούνται με την προστασία και την προβολή τους. Στην συνέχεια εξετάζονται οι ιδιαιτερότητες ενός Βιομηχανικού μνημείου ως αυτόνομη πολιτιστική μονάδα και οι προκλήσεις στην διαχείριση του. Το πρώτο κεφάλαιο της μελέτης ολοκληρώνεται με την εξέταση της στοχοθεσίας που ιδανικά θα έπρεπε να υιοθετείται, με επι μέρους αλλαγές, από το σύνολο των οργανισμών που επιχειρούν την επανάχρηση ενός βιομηχανικού κατάλοιπου με έντονο ιστορικό φορτίο. Το δεύτερο κομμάτι της μελέτης αφιερώνεται στην ψηλάφηση των δεδομένων και των συνήθων πρακτικών επανάχρησης στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Η αρχή γίνεται με την επισκόπηση των ελληνικών δεδομένων και την μελέτη περιπτώσεων επανάχρησης αλλά και περιπτώσεων στείρας αμέλειας ή συνειδητής καταστροφής. Η επισκόπηση των Ευρωπαϊκών δεδομένων καθώς και η εκτενέστερη μελέτη ιδιαίτερων περιπτώσεων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, συμβάλει στην ποιοτική σύγκριση μεταξύ Ελλάδος και Ευρώπης στο παρόν ζήτημα, η οποία και την ακολουθεί. Μέσω της σύγκρισης αυτής, η μελέτη αποπειράται να απομονώσει τα θετικά στοιχεία των συγκρινόμενων μερών και εν συνεχεία μέσω της αντιπαράθεσης τους με τα ειδικά κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα να προσεγγίσει την ιδανική λύση για την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης για τα βιομηχανικά κατάλοιπα. Το τελευταίο κομμάτι της μελέτης αποτελεί την πεμπτουσία των προηγουμένων κεφαλαίων καθώς γίνεται η απόπειρα της διατύπωσης ρεαλιστικών και πραγματοποιήσιμων προτάσεων μέσω μιας αποσταγματικής προσέγγισης.