Λειτουργική αξιολόγηση και ισορροπιστικός έλεγχος νεαρών αθλητών καλαθοσφαίρισης με τη χρήση της δυναμοπλατφόρμας

Abstract

Εισαγωγή: Στην παρούσα έρευνα αναφέρονται οι καταπονήσεις που δέχεται το πόδι στο άθλημα της καλαθοσφαίρισης, το οποίο περιλαμβάνει αλλαγές κατεύθυνσης, άλματα στο ένα πόδι και σωματικές επαφές με άλλους παίκτες. Οι συνθήκες αυτές, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες και λανθασμένες τεχνικές, συμβάλλουν στη συχνότερη πρόκληση τραυματισμών με σημαντικές επιπτώσεις για τον αθλητή. Εξαιτίας ανισορροπιών που εμφανίζονται στις ελεύθερες κινήσεις, στην αίσθηση της ισορροπίας και γενικότερα στο οστεοκινητικό σύστημα, επισημάναμε δοκιμασίες που αξιολογούν την ισορροπιστική ικανότητα και τη λειτουργικότητα των νεαρών αθλητών. Έτσι, με τη χρήση των συγκεκριμένων τεστ επιτυγχάνεται η αναγνώριση λανθασμένων προτύπων και ασυμμετριών για την πρόληψη και την αποκατάσταση κατά την προετοιμασία των αθλητών πριν την αγωνιστική περίοδο. Σκοπός: Η παρούσα μελέτη πραγματοποιήθηκε με σκοπό τον εντοπισμό ασυμμετριών ως προς την επίδοση των νεαρών αθλητών καλαθοσφαίρισης, όπου σε περίπτωση ασυμμετρίας >15% μεταξύ των ποδιών, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος τραυματισμού και απαιτείται κάταλληλα διαμορφωμένο ισορροπιστικό προγραμμά για πρόληψη. Παράλληλα, τον έλεγχο κλασσικών μεταβλητών του δυναμοδαπέδου (DiffFX,ValgFX, MaxFY, MaxFZ, Mean CoP X, Mean CoP Y, Mean CoP ABS).. Σαν δευτερεύον στόχο την σύγκριση των αποτελεσμάτων μετά τον έλεγχο της ισορροπιστικής ικανότητας των παιδιών προκειμένου να εντοπιστούν οι διαφορές που μπορεί να υπάρξουν, σχετικά με το φύλο, την ηλικία και τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά που περιλαμβάνουν το βάρος και το ύψος των αθλητών. Μεθοδολογία: Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που προαναφέρθηκαν ακολούθησε μια σειρά από δοκιμασίες αξιολόγησης. Στην έρευνα συμμετείχαν 28 νεαροί αθλητές καλαθοσφαίρισης με ηλικιακό εύρος 7-16 ετών. Πραγματοποιήθηκε λήψη πληροφοριών που σχετίζονταν με την επιλογή ποδιού, για την πραγματοποίηση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων με σκοπό τον διαχωρισμό του επιδέξιου και μη ποδιού μέσω του ερωτηματολογίου WFQ-R(Greek). Η διαδικασία περιλάμβανε τρεις δοκιμασίες στο δεξί και στο αριστερό πόδι αντίστοιχα. Η πρώτη δοκιμασία ήταν η μονοποδική στήριξη στο ένα πόδι με ανοικτά τα μάτια, η δεύτερη παρομοίως αλλά με κλειστά τα μάτια και η τελευταία μέγιστο μονοποδικό άλμα απόστασης. Όλοι οι αθλητές είχαν τρεις προσπάθειες εκτέλεσης στο κάθε πόδι εναλλάξ για την καταγραφή της καλύτερης προσπάθειας. Σε τελική φάση, εκπληρώθηκε συλλογή, ανάλυση δεδομένων και λήψη αποτελεσμάτων. Αποτελέσματα: Στα ευρήματα της πιλοτικής αυτής μελέτης, φαίνεται να υπάρχουν περισσότερες διαφορές στις στατικές από ότι στις δυναμικές δοκιμασίες με το μη κυρίαρχο να παρουσιάζει μεγαλύτερες τιμές. Πιο συγκεκριμένα, για την μελέτη της δυναμικής ισορροπίας εξετάστηκαν η διαφορά μέγιστης και ελάχιστης μετατόπισης στον μετωπιαίο άξονα, η δύναμη σε κατεύθυνση βλαισότητας και η μέγιστη δύναμη σε προσθιοπίσθιο και κατακόρυφο άξονα. Σε καμία από τις παραπάνω μεταβλητές δεν παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική διαφορά ανάμεσα στα δύο πόδια. Από την άλλη, στις στατικές δοκιμασίες, μετρήθηκε ο μέσος όρος του κέντρου πίεσης τόσο στη δοκιμασία που ήταν ανοικτά τα μάτια, όσο και στη διαδικασία που ήταν κλειστά. Στατιστικά σημαντικές διαφορές υπήρξαν και στις δύο δοκιμασίες, με την πρώτη, να εμφανίζει διαφορές στον μέσο όρο του κέντρου πίεσης στον μετωπιαίο άξονα (Mean CoP X) αλλά και στην συνολική μετατόπιση στο επίπεδο (Mean CoP ABS). Στη δεύτερη, στατιστικά σημαντικές διαφορές παρουσιάστηκαν μόνο στο μέσο όρο του κέντρου πίεσης στον προσθιοπίσθιο άξονα (Mean CoP Y). Συμπεράσματα: Συμπερασματικά, στατιστικά σημαντικές διαφορές παρουσιάστηκαν μόνο στον μέσο όρο του κέντρου πίεσης στις στατικές δοκιμασίες με ανοικτά και κλειστά μάτια. Οι υπόλοιπες μεταβλητές δεν παρουσίασαν στατιστικά σημαντικές διαφορές. Επίσης, εντοπίστηκε η ασυμμετρίας μεταξύ του επιδέξιου και μη ποδιού, οπού στον κατακόρυφο άξονα εντοπίστηκαν 7 άτομα με ποσοστό ασυμμετρίας >15%. Διαφορετικά ποσοστά φάνηκε να υπάρχουν στον προσθιοπίσθιο άξονα, κατά τον οποίο 3 αθλητές παρουσίασαν ασυμμετρία άνω του 15%. Ποσοστό άνω του 15%, δηλώνει αυξημένη επικινδυνότητα τραυματισμών κατά την εκτέλεση δραστηριοτήτων.