ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΓΝΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΒΛΑΒΗΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΟΘΟΝΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ, ΤΥΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ

Abstract

Στην συγκεκριμένη πτυχιακή εργασία αποφασίσαμε να κάνουμε μια προσπάθεια να προσεγγίσουμε τη γνώση που έχουν οι Έλληνες γονείς για τα στάδια ανάπτυξης της ομιλίας και για τη χρήση οθονών στα παιδιά τους και κατά πόσο γνωρίζουν ότι η χρήση αυτή μπορεί να επηρεάσει την έναρξη της ομιλίας τους. Αρχικά ξεκινήσαμε να αναλύουμε την τυπική ανάπτυξη των παιδιών που αφορά τον λόγο και την ομιλία τόσο από νευρολογική σκοπιά όσο και μέσα από την ψυχοκινητική. Εν συνεχεία σε επόμενο κεφάλαιο, παραθέτουμε έρευνες και μελέτες που έχουν γίνει και αφορούν την χρήση οθονών και ίντερνετ στα παιδιά προσχολικής ηλικίας και κατά πόσο αυτό επηρεάζει την ανάπτυξη λόγου κα ομιλίας. Για το σκοπό της ερευνάς μας δημιουργήσαμε ένα ερωτηματολόγιο, με ερωτήσεις που καλύπτουν τόσο δημογραφικά στοιχεία, όσο και στοιχεία γύρω από τη γνώση των οροσήμων της ομιλίας και την χρήση των κινητών στα οικογενειακά πλαίσια. Μέσα από το ερωτηματολόγιο προσπαθήσαμε να απαντήσουμε στα παρακάτω ερευνητικά ερωτήματα. 1. Υπάρχει συσχετισμός της ηλικίας των γονέων και του τόπου καταγωγής με την χρήση ηλεκτρονικών συσκευών; 2. Υπάρχει συσχετισμός της ηλικίας των γονέων και του τόπου καταγωγής με την ηλικία έναρξης ομιλίας των παιδιών; 3. Υπάρχει σχέση μεταξύ της ηλικίας έναρξης ομιλίας των παιδιών και μεταξύ του αν χρησιμοποιείται στο σπίτι υψηλή τεχνολογία, αν υπάρχει σύνδεση ίντερνετ στο χώρο του σπιτιού, αν έχει το παιδί πρόσβαση σε κινητό ή tablet, σε ποια ηλικία ξεκίνησε το παιδί να έρχεται σε επαφή με κινητό ή tablet, πόση ώρα την ημέρα κατά μέσο όρο μπορεί το παιδί να κάνει χρήση των παραπάνω συσκευών, αν είναι παρών ο γονιός όταν το παιδί χρησιμοποιεί τις παραπάνω συσκευές και αν πιστεύουν οι γονείς ότι η χρήση συσκευών τεχνολογίας καθυστερεί την ανάπτυξη του παιδιού. 4. Υπάρχει συσχετισμός του μορφωτικού επιπέδου των γονέων με τη γνώση για τα στάδια ανάπτυξης και τα ορόσημα της ομιλίας; Στα δύο τελευταία κεφάλαιο της εργασίας αναλύονται τα αποτελέσματα από τις απαντήσεις των γονέων και γίνεται ο σχολιασμός των αποτελεσμάτων. Από τα αποτελέσματα διαπιστώνουμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό μητέρων που έχουν παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι μεταξύ 25 και 35 ετών και το αντίστοιχο των πατέρων είναι 36-45 ετών. Επιπλέον το 53% του δείγματος διέμενε σε αστική περιοχή. Τέλος το 53% των γονέων του δείγματος που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο είχαν αγόρι. Οι συσχετίσεις που έγιναν μεταξύ των δημογραφικών μεταβλητών και την ηλικία έναρξης ομιλίας των παιδιών, έδειξαν ότι η ηλικία των γονέων, ο τόπος καταγωγής και το μορφωτικό επίπεδο του πατέρα επηρεάζουν την ηλικία έναρξης ομιλίας των παιδιών, επιπλέον από την ανάλυση των αποτελεσμάτων φάνηκε ότι δεν παρατηρείται συσχέτιση ανάμεσα στο φύλο του παιδιού και την ηλικία έναρξης της ομιλίας του. Εν συνεχεία μελετήθηκαν οι γνώσεις των γονέων για τα αναπτυξιακά ορόσημα του λόγου και της ομιλίας. Σε σχετική ερώτηση το 61% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα ζητούσε παρέμβαση από λογοθεραπευτή αν διαπίστωνε δυσκολία στον λόγο ή στην ομιλία. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 12% των γονέων θεωρούν ότι το παιδί θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει την κατάκτηση όλων των ήχων/ φωνημάτων μέχρι τα 3 έτη, το 28% απαντούν τα 4 έτη, το 32% τα 5 έτη και το υπόλοιπο ποσοστό από τα 6 έτη και πάνω. Το 56% απάντησε ότι το παιδί ξεκινά να βαβίζει και να παράγει ήχους από 8 μηνών, το 60% πιστεύει ότι το παιδί κατανοεί απλές εντολές στην ηλικία των 2 έως 3 ετών, το 46% απαντάνε πως το παιδί είναι σε θέση να κατανοεί σύνθετες εντολές στην ηλικία των 5 ετών. Το 48% απαντάνε πως το παιδί λέει τις πρώτες του λέξεις στην ηλικία των 18 μηνών. Το 62% απαντάνε πως τα παιδιά λένε φράσεις 2 λέξεων στις ηλικίες από 25 έως 30 μηνών. Τέλος το 48% θεωρούν ιδανική ηλικία τα 6 έτη για να χρησιμοποιεί το παιδί σωστά συντακτικές δομές. Η ποιοτική ανάλυση του δείγματος έδειξε ότι το μορφωτικό επίπεδο των γονέων επηρεάζει τις γνώσεις που έχουν οι γονείς για τα αναπτυξιακά ορόσημα. Συγκεκριμένα τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχει συσχετισμός μεταξύ του επιπέδου μόρφωσης και της γνώσης από τους γονείς για την κατάκτηση των φωνημάτων, για την ηλικία έναρξης βαβίσματος, για την ηλικία που το παιδί γυρνάει το κεφάλι προς την πηγή του ήχου, για την ηλικία που το παιδί είναι σε θέση να κατανοεί απλές εντολές, να λέει τις πρώτες του λέξεις και να δημιουργεί προτάσεις δύο λέξεων. Στην συνέχεια της έρευνας μελετήθηκε η χρήση της τεχνολογίας από τα παιδιά. Το 88% των ερωτηθέντων έχουν πρόσβαση σε οθόνες και το 98% των ερωτηθέντων κάνει χρήση ίντερνετ στο χώρο του σπιτιού. Το 94% των γονέων αφήνει τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με συσκευές τεχνολογίας. Από αυτό το ποσοστό το 21% απαντάνε πως το παιδί άρχισε να έρχεται σε επαφή με το κινητό ή το ταμπλετ σε ηλικία κάτω από 2 έτη, το 38% απαντούν πως άρχισε να έρχεται σε επαφή μεταξύ 2 και 3 ετών, το 21% μεταξύ 3 και 4 ετών και το 19% απαντάνε πώς άνω των 4 ετών ξεκίνησε την επαφή του. Το 34% των γονέων που επιτρέπουν τη χρήση οθονών στο παιδί τους απαντάνε πως κατά μέσο όρο μπορεί το παιδί να κάνει χρήση το πολύ 1 ώρα, το 32% απαντούν 1 με 2 ώρες, το 26% 2-3 ώρες ,το 6% 3-4 ώρες, και το 2% πάνω από 4 ώρες. Από το ποσοστό των παιδιών που χρησιμοποιεί το ίντερνετ μόλις το 19% δηλώνουν πως παίζει παιχνίδια εκπαιδευτικά. Το 77% απαντάνε πως είναι παρών ο γονέας όταν χρησιμοποιεί το παιδί τεχνολογία. Από τους γονείς που κάνουν χρήση τεχνολογίας το 26% απάντησε πως το παιδί τους ξεκίνησε να μιλάει περίπου 1 έτους, το, 16% πως μίλησε 12-18 μηνών, το 40% μεταξύ 18 και 24 μηνών το 8% μεταξύ 2 και 3 ετών, το 6% μεταξύ 4 και 5 ετών το 2% μετά τα 4 έτη και το 2% απάντησαν πως δεν μιλάει ακόμη. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 52% των γονέων θεωρούν ότι η χρήση τεχνολογίας δεν καθυστερεί την ομιλίας των παιδιών.