Βιολογική καλλιέργεια της ελιάς στη Δυτική Ελλάδα

Abstract

Η διερεύνηση των στοιχείων που αφορούν στην ελαιοκαλλιέργεια είναι χρήσιμη τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Αντικείμενο μελέτης της τρέχουσας πτυχιακής εργασίας είναι η μελέτη της βιολογικής καλλιέργειας της ελιάς στη Δυτική Ελλάδα, μέσω της οποίας γίνεται μία προσπάθεια συγκέντρωσης και καταγραφής των σπουδαιότερων στοιχείων για τη βιολογική καλλιέργεια της ελιάς. Σκοπός της παρούσας πτυχιακής εργασίας είναι η αναλυτική παρουσίαση της καλλιέργειας της ελιάς στη χώρα μας με εστίαση στην καλλιέργεια της περιοχής της Δυτικής Ελλάδας. Σ’ αυτή περιλαμβάνεται η διερεύνηση των καλλιεργητικών μεθόδων στη βιολογική καλλιέργεια της ελιάς, προκειμένου να δειχθεί ότι είναι εφικτή ή παραγωγή προϊόντος χωρίς υπολείμματα φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων, υψηλής βιολογικής αξίας, συμβάλλοντας την ίδια στη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Η βιομηχανία της βιολογικής ελιάς και του βιολογικού ελαιόλαδου είναι ένα από τα πιο σημαντικά θέματα του αγροτικού τομέα στην Ελλάδα το οποίο συζητείται πάρα πολύ στην εποχή μας, κρίσιμο για την αύξηση των εξαγωγών σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον από Ιταλία, Ισπανία αλλά και Τουρκία και Τυνησία, καθώς και της προσόδου των παραγωγών. Επιπλέον κίνητρο για να μελετήσουμε το συγκεκριμένο θέμα έδωσε η διαρκής αύξηση του ενδιαφέροντος των καταναλωτών για τα προϊόντα βιολογικής παραγωγής. Στο πρώτο κεφάλαιο, αφού κάνουμε μία ιστορική αναδρομή στην καλλιέργεια της ελιάς, αναλύουμε τα στατιστικά στοιχεία για την καλλιέργεια της ελιάς τόσο πανελλαδικά όσο και σε αυτά της Δυτικής Ελλάδας, ολοκληρώνοντας με το βάρος της ελαιοκαλλιέργειας στο σύνολο της αγροτικής παραγωγής στη Δυτική Ελλάδα. Συνεχίζοντας, στο δεύτερο κεφάλαιο επεκτεινόμαστε στην καλλιέργεια της ελιάς, αναδεικνύοντας τις ποικιλίες που καλλιεργούνται, τον τρόπο πολλαπλασιασμού της, τις ασθένειες που τις απειλούν, καθώς θεωρήσαμε απαραίτητη την αναφορά στον παραδοσιακό τρόπο καλλιέργειάς της προκειμένου να μπορεί να γίνεται οποιαδήποτε σύγκριση με τη βιολογική της καλλιέργεια. Στο τρίτο κεφάλαιο αναλύεται ο ορισμός της βιολογικής γεωργίας, ως εναλλακτικός τρόπος γεωργικής παραγωγής. Αναλύονται οι στόχοι και τα πλεονεκτήματά της, η βιολογική γεωργία στη χώρα μας, καθώς και οι διαφορές ανάμεσα στη συμβατική και τη βιολογική καλλιέργεια. Τα διάφορα περιβαλλοντικά προβλήματα ήταν μία αφορμή προκειμένου να γίνει η αρχή για ένα είδος νέας φιλοσοφίας για την παραγωγή αλλά και ένα νέο πρότυπο κατανάλωσης, αυτό της βιολογικής γεωργίας. Το τέταρτο κεφάλαιο αφιερώνεται στην φυτοπροστασία ως τεχνική που εφαρμόζεται στη βιολογική καλλιέργεια. Στο πέμπτο κεφάλαιο αναλύουμε τους ελαιώνες σε καθεστώς βιολογικής καλλιέργειας ως προς την τοποθεσία της εγκατάστασής τους, τις φροντίδες καλλιέργειας όπως το κλάδεμα, η λίπανση και η άρδευση. Επιπροσθέτως, αναλύουμε τη φυτοπροστασία σε καθεστώς βιοκαλλιέργειας της ελιάς, εστιάζοντας σε κάθε ασθένεια και εχθρό της ξεχωριστά. Τέλος, αναφερόμαστε στη συλλογή και αποθήκευση του ελαιοκάρπου σε αυτή την μέθοδο καλλιέργειας. Στο έκτο κεφάλαιο κάνουμε μία σύντομη αναφορά στην βιοκαλλιέργεια της ελιάς στην Ελλάδα. Επικεντρώνουμε την ανάλυσή μας στα πλεονεκτήματα που έχει η χώρα μας προς την παραγωγή βιολογικού λαδιού αλλά και βρώσιμων βιολογικών ελιών, καθώς και στην βιολογική καλλιέργεια της ελιάς στη Δυτική Ελλάδα. Στο έβδομο και τελευταίο κεφάλαιο παρουσιάζουμε τα τελικά συμπεράσματα και τη συμβολή της πτυχιακής μας εργασίας, καθώς και προτάσεις για τη βιολογική καλλιέργεια της ελιάς στην Ελλάδα. Ο ρόλος της ελιάς είναι σημαντικός για τον πολιτισμό της χώρας μας, έχει εξαιρετική θρησκευτική αξία, συνδέεται με την υγεία και τη διατροφή. Εξαπλώνεται περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο είδος καρποφόρου δένδρου. Η Ελλάδα καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση σε παραγωγή βρώσιμης ελιάς και την τρίτη στην παραγωγή ελαιόλαδου. Τα 4/5 των καλλιεργούμενων εκτάσεων καλύπτονται από ελαιώνες, και ειδικότερα στη Δυτική Ελλάδα το 34% περίπου της συνολικής χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης της καλλιεργείται από ελαιόδεντρα.