Μελέτη ευχρηστίας στο Σχεδιασμό Διεπαφών Χρήστη και η Επίδραση των Γραμματοσειρών στην Ψυχολογία των Χρηστών

Abstract

Στην παρούσα έρευνα, εξετάζεται διεξοδικά η επίδραση των γραμματοσειρών στην ψυχολογία των χρηστών και για την επιβεβαίωση διαφόρων ερευνών που προκύπτουν από την εκτενή βιβλιογραφική ανασκόπηση που υλοποιήθηκε ή για την ανάδειξη νέων ευρημάτων, πραγματοποιήθηκε πείραμα στην Οπτική και Συναισθηματική Απήχηση των Γραμματοσειρών στους χρήστες. Εκτός όμως από την επίδραση των γραμματοσειρών στους χρήστες, στην παρούσα έρευνα μελετήθηκε και ο Σχεδιασμός Διεπαφών Χρήστη και η Ευχρηστία, όροι που αναφέρονται στην αλληλεπίδραση μεταξύ των χρηστών και του προϊόντος ή της εφαρμογής, καθώς και την ευκολία της χρήσης αυτού του προϊόντος ή της εφαρμογής από τους χρήστες, αντίστοιχα. Για τις ανάγκες του πειράματος σχεδιάστηκε ένα ηλεκτρονικό κατάστημα ως εφαρμογή κινητού το οποίο ακολουθεί τις βασικές αρχές του Σχεδιασμού Διεπαφών Χρήστη και της Ευχρηστίας και μοιράστηκε ερωτηματολόγιο, στο οποίο συμμετείχαν 35 χρήστες. Οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα να περιηγούνται στην εφαρμογή κινητού καθώς απαντούσαν τις ερωτήσεις του ερωτηματολογίου, ώστε να βιώνουν τις διάφορες γραμματοσειρές στο φυσικό τους περιβάλλον και να καταγράφονται οι συναισθηματικές τους αντιδράσεις κατά το δυνατόν πιο ρεαλιστικά. Από την βιβλιογραφική ανασκόπηση που διεξήχθη, προέκυψε ότι η γραμματοσειρά επηρεάζει δεξιότητες του νου, όπως την ευκολία της μάθησης, την ανάκληση της μνήμης, την ταχύτητα ανάγνωσης κ.α. Επίσης, επηρεάζει την αντιληπτική ευχέρεια, δηλαδή την ευκολία ή τη δυσκολία που αντιλαμβάνεται ο χρήστης στο νόημα, καθώς διαβάζει ένα κείμενο. Επιπλέον, η γραμματοσειρά επηρεάζει την συναισθηματική απήχηση του χρήστη και είναι σημαντικό ότι οι τύποι γραμματοσειρών επιδρούν και στην οπτική απήχηση του χρήστη, δηλαδή την υποσυνείδητη σύνδεση που κάνει ανάλογα με το σχήμα της γραμματοσειράς. Διαπιστώθηκε μάλιστα ότι αν είναι καμπυλωτή, τότε ο χρήστης την συμπαθεί ή ακόμη τη συνδέει και με τη γλυκιά γεύση, όπως έχει διαπιστωθεί σε πολλές έρευνες. Επιπρόσθετα, ο χρήστης αποδίδει χαρακτηριστικά προσωπικότητας στις γραμματοσειρές ανάλογα με τον τύπο τους και από τις μελέτες που έχουν γίνει, έχει φανεί ότι ο χρήστης συσχετίζει γραμματοσειρές με διαθέσεις και συναισθήματα, όπως την εμπιστοσύνη, τη χαρά, την αμφιβολία κ.α., οδηγώντας έτσι στον συναισθηματικό σχεδιασμό. Από τα ευρήματα του πειράματος, προκύπτει ότι η προτίμηση των χρηστών διαμορφώθηκε κατά 91.4% υπέρ της ευανάγνωστης γραμματοσειράς όταν δεν υπήρχε εικόνα στο προϊόν και κατά 82.9% όταν το προϊόν εμπλουτίστηκε με εικόνα, επιβεβαιώνοντας τις μελέτες που συνδέουν την προτίμηση για τις ευανάγνωστες γραμματοσειρές με τον βαθμό της αντιληπτικής ii ευχέρειας των χρηστών. Επιπλέον, φαίνεται πως οι χρήστες κατά κύριο λόγο εμπιστεύονται τις ευανάγνωστες γραμματοσειρές (85.7%) και αυτές είναι που συμπαθούν και περισσότερο (82.9%). Ακόμη, η επίδραση της ευανάγνωστης γραμματοσειράς στους χρήστες προκάλεσε θετική συναισθηματική απόκριση σε πολύ υψηλότερο ποσοστό έναντι της δυσανάγνωστης, ιδίως στην «εμπιστοσύνη» (68.6%) και την «αξιοπιστία» (54.3%), σε σύγκριση με τη δυσανάγνωστη (5.7% για το καθένα, αντίστοιχα) και επίσης επιβεβαιώθηκε ότι οι χρήστες συνδέουν τις δυσανάγνωστες γραμματοσειρές κυρίως με το συναίσθημα της αμφιβολίας (62.9%) και του άγχους (14.3%) και σε λίγο μικρότερο ποσοστό, με το συναίσθημα της φιλικότητας (34.3%) και της χαράς (14.3%). Ένα άλλο σημαντικό εύρημα που προέκυψε από το πείραμα, ήταν ότι όταν πρόκειται για ηλεκτρονική αγορά συνήθους και οικονομικού προϊόντος, τότε το μεγαλύτερο ποσοστό των χρηστών (88.6%) επιλέγει την ευανάγνωστη γραμματοσειρά ενώ αντίθετα, τα ποσοστά υπέρ της ευανάγνωστης γραμματοσειράς μειώθηκαν (62.9%), με ένα σημαντικό ποσοστό πλέον να επιλέγει τη δυσανάγνωστη γραμματοσειρά (34.3%), όταν οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να επιλέξουν χειροποίητο προϊόν με χαμηλή τιμή. Τέλος, όταν οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να επιλέξουν προϊόντα με βάση τον τύπο της γραμματοσειράς, αλλά και το σχήμα της εικόνας τους (καμπυλωτά ή γωνιώδη, κύκλος ή τρίγωνο), το 65.7% των συμμετεχόντων επέλεξε το καμπυλωτό σχήμα, επιβεβαιώνοντας τη θεωρία που κάνει λόγο για σταθερή προτίμηση των χρηστών προς τα καμπυλωτά σχήματα, σε αντίθεση με τα γωνιώδη. Με παρόμοιο μηχανισμό, προτιμούν οι χρήστες τις καμπυλόγραμμες γραμματοσειρές.